Od września 2014 r. prowadzący instalację zobowiązany jest do zapewnienia, że pobieranie próbek do celów pomiarów wielkości emisji lub innych warunków korzystania ze środowiska, wykonywane jest przez laboratorium akredytowane.
Art. 147a. Ustawy Prawo Ochrony Środowiska, zmieniony przez ustawę o zmianie ustawy Dz. U. 2014, poz. 1101, brzmi:
Art. 147a. 1. Prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia są obowiązani zapewnić wykonanie pomiarów wielkości emisji lub innych warunków korzystania ze środowiska, w tym pobieranie próbek przez:
1) akredytowane laboratorium w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935, z późn. zm.17)) lub
2) certyfikowane jednostki badawcze, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322 oraz z 2012 r. poz. 908)
– w zakresie badań, do których wykonywania są obowiązani.
1a. Prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia, posiadający certyfikat systemu zarządzania jakością, mogą wykonywać pomiary wielkości emisji lub innych warunków korzystania ze środowiska, do których wykonania są obowiązani, w tym pobieranie próbek, we własnym laboratorium, pod warunkiem że laboratorium to jest również objęte systemem zarządzania jakością…
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. 2014, poz. 1800), a także wcześniejszym rozporządzeniami, wartości wskaźników zanieczyszczenia ocenia się w próbkach dobowych:
§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1) wartości wskaźnika zanieczyszczeń w średniej dobowej próbce – rozumie się przez to wartość zmierzoną w próbce powstałej ze zmieszania próbek pobieranych ręcznie lub automatycznie w okresie doby, w odstępach co najwyżej dwugodzinnych, proporcjonalnych do przepływu, z wyłączeniem wskaźnika pH i wskaźnika temperatury;
Pobieranie próbek ścieków w trybie dobowym może być kosztowne. Rodzi się pytanie:
„Czy prowadzący oczyszczalnię ścieków może skorzystać z oferty laboratorium w zakresie przeszkolenia swojego personelu jako próbkobiorców z wpisaniem na listę próbkobiorców laboratorium akredytowanego, wyposażenia w automaty do pobierania próbek, zapewnienia pojemników na próbki jednostkowe, etc…?”
Rozstrzygnięcie Polskiego Centrum Akredytacji (PCA) jest jednoznaczne, a odpowiedź jest negatywna.
Takie działanie działanie jest niedopuszczalne.
W dokumencie PCA „Akredytacja laboratoriów badawczych. Wymagania szczegółowe. DAB-07”, (wyd. 10, Warszawa 16.10.2013 r.), na str. 3 wymienione są m. in. warunki, na które PCA NIE UDZIELA AKREDYTACJI:
PCA nie udziela akredytacji na badania, wykonywane przy użyciu wyposażenia pomiarowo – badawczego i/lub pomieszczeń laboratoryjnych nie będących własnością laboratorium, wykorzystywanych w sposób uniemożliwiający wykazanie bezstronności i niezależności, zapewnienia poufności informacji i praw własności klienta oraz kompetencji w obszarze działań technicznych, np. na zasadzie umowy na dorywcze wykorzystanie. Ponadto PCA nie udziela akredytacji na badania wykonywane w laboratorium, które zawarło umowę z kluczowym personelem kierowniczym i / lub technicznym, na zasadzie uniemożliwiającej nadzorowanie tego personelu, zapewnienie ciągłości funkcjonowania systemu zarządzania oraz wykazanie bezstronności i niezależności, oraz zapewnienia poufności informacji i praw własności klienta zgodnie z wymaganiami akredytacyjnymi (np. z personelem klienta laboratorium).
Oferta naszego laboratorium obejmuje pobieranie próbek dobowych w zastosowaniem automatycznych pobieraków. Automatyczny próbnik pobiera 24 próbki ścieków co godzinę (lub 12 próbek co 2 godziny) zastępując czas pracy i dojazdów personelu na oczyszczalnię ścieków. Wymaga to dwukrotnego przyjazdu na montaż i demontaż automatu oraz odbiór pobranych próbek.
Pobieranie próbek z wykorzystaniem automatycznego pobieraka objęte jest zakresem akredytacji AB 934.